برای بسیاری از ما، داشتن خواهر و برادر مترادف با بازی‌های کودکانه، رقابت‌های دوستانه و خاطرات مشترک است. اما یک پژوهش جدید از دانشگاه ایالتی اوهایو دیدگاه متفاوتی را مطرح کرده است: هر چه تعداد خواهر و برادرها بیشتر باشد، احتمال کاهش سلامت روان نیز افزایش می‌یابد.
نتایج پژوهش: چه چیزی سلامت روان را تهدید می‌کند؟
براساس مطالعه‌ای که در مجله معتبر Journal of Family Psychology منتشر شده، محققان دریافته‌اند که خانواده‌های پرجمعیت ممکن است باعث تقسیم نابرابر توجه و حمایت عاطفی والدین شوند. این کمبود توجه در بلندمدت می‌تواند منجر به:
- افزایش سطح استرس مزمن
- کاهش اعتماد به نفس
- احساس نادیده‌گرفته‌شدن
- رقابت ناسالم بین خواهر و برادرها
چرا خانواده‌های پرجمعیت ممکن است به سلامت روان آسیب بزنند؟
در خانواده‌هایی با تعداد زیاد فرزند، والدین با محدودیت‌هایی در زمان، انرژی و منابع مالی مواجه‌اند. همین محدودیت‌ها موجب می‌شود که:
- فرصت‌های گفت‌وگوی فردی کاهش یابد
- فرزندان احساس کنند در مرکز توجه نیستند
- مقایسه میان فرزندان افزایش پیدا کند
نتیجه این عوامل می‌تواند تأثیر منفی بر شکل‌گیری هویت شخصی و عزت نفس داشته باشد، به‌ویژه در دوران کودکی و نوجوانی که پایه‌های سلامت روان شکل می‌گیرند.
آیا همیشه این‌طور است؟ عوامل تاثیرگذار دیگر را بشناسید
البته باید در نظر داشت که تعداد خواهر و برادر تنها یک عامل است و کیفیت روابط خانوادگی، شیوه فرزندپروری و وضعیت اقتصادی خانواده نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. برخی از خانواده‌های پرجمعیت نیز می‌توانند محیطی حمایتی و سالم برای رشد روانی فراهم کنند، به شرطی که والدین مدیریت مناسبی داشته باشند.
چطور می‌توان از تأثیر منفی خانواده پرجمعیت جلوگیری کرد؟
راهکارهایی که والدین می‌توانند برای حفظ سلامت روان فرزندان در خانواده‌های پرجمعیت به‌کار بگیرند، عبارت‌اند از:
- اختصاص زمان فردی برای هر کودک
- افزایش مشارکت کودکان در تصمیم‌گیری‌های خانوادگی
- تشویق به ابراز احساسات و گفت‌وگو در خانه
- پرهیز از مقایسه بین خواهر و برادرها
- استفاده از مشاوره خانواده در صورت نیاز
جمع‌بندی
داشتن خواهر و برادر می‌تواند فرصت‌های اجتماعی و عاطفی ارزشمندی را فراهم کند، اما اگر منابع عاطفی و حمایتی کافی در دسترس نباشد، تعداد زیاد خواهر و برادر ممکن است به کاهش سلامت روان منجر شود. کلید ماجرا در این است که والدین تعادل بین توجه به همه فرزندان را برقرار کنند و فضای خانوادگی را به محیطی امن، گرم و پذیرنده تبدیل نمایند.
